Audyt Energetyczny Przedsiębiorstwa – Obowiązek czy szansa na oszczędności?.
Audyt energetyczny przedsiębiorstwa to nie tylko wymóg wynikający z przepisów prawa, ale także realna szansa na zredukowanie kosztów i poprawę efektywności operacyjnej. Coraz większe wymagania w zakresie oszczędności energii oraz dynamiczne zmiany w polityce klimatycznej sprawiają, że firmy zaczynają postrzegać audyt nie jako formalność, ale jako inwestycję w przyszłość.
Kogo dotyczy obowiązek audytu.
Dla dużych przedsiębiorstw w Polsce przeprowadzanie audytów energetycznych co cztery lata jest obowiązkowe (zgodnie z Ustawą o efektywności energetycznej z 2016 roku). Z tego obowiązku zwolnione są jedynie te firmy, które wdrożyły certyfikowane systemy zarządzania energią (na przykład ISO 50001:2018) albo posiadają zarejestrowany system ekozarządzania EMAS. Warto jednak zauważyć, że audyt mogą przeprowadzać także mniejsze podmioty – jeśli zależy im na optymalizacji zużycia energii lub obniżeniu kosztów, audyt energetyczny przedsiębiorstwa będzie dla nich równie przydatnym narzędziem.
W wyniku nowelizacji przepisów, od 2026 roku obowiązek ten zostanie rozszerzony również na przedsiębiorstwa spoza grona dużych, o ile charakteryzują się wysokim zużyciem energii. Zgodnie z nowymi regulacjami, firmy zużywające powyżej 10 TJ energii finalnej rocznie (ok. 2778 MWh) będą musiały przeprowadzać audyt co cztery lata, natomiast przedsiębiorstwa przekraczające zużycie 85 TJ/rok zostaną zobowiązane do wdrożenia systemu zarządzania energią zgodnego z normą ISO 50001 do października 2027. Oznacza to, że nie tylko formalny status dużej firmy (według kryteriów MŚP), ale także faktyczne roczne zużycie energii stanie się kryterium obowiązku audytowego dla przedsiębiorstw.
Kryteria dużych przedsiębiorstw zgodnie z definicją unijną.
Aby przedsiębiorstwo zostało uznane za duże, musi spełniać przynajmniej jedno z poniższych kryteriów:
- Zatrudnienie – średniorocznie co najmniej 250 pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty).
- Wyniki finansowe – roczny obrót netto przekracza równowartość 50 milionów euro lub suma aktywów bilansu (całkowity bilans roczny) przekracza 43 miliony euro.
Jeśli firma spełnia przynajmniej jedno z tych kryteriów, jest klasyfikowana jako duże przedsiębiorstwo. W związku z tym obowiązują ją przepisy dotyczące Audytu Energetycznego Przedsiębiorstwa (AEP) oraz inne wymagania unijne i krajowe stawiane przed dużymi firmami (np. z zakresu efektywności energetycznej czy sprawozdawczości środowiskowej).
Kto może przeprowadzić audyt energetyczny.
Audyt energetyczny przedsiębiorstwa powinien zostać wykonany przez podmiot niezależny od audytowanej firmy, dysponujący odpowiednią wiedzą i doświadczeniem. W praktyce oznacza to, że jeśli audyt realizują pracownicy wewnętrzni przedsiębiorstwa, nie mogą być oni bezpośrednio zaangażowani w audytowane procesy czy obszary działalności. Takie podejście gwarantuje obiektywność i wiarygodność wyników. Najczęściej jednak firmy decydują się zlecić audyt energetyczny przedsiębiorstwa zewnętrznym ekspertom specjalizującym się w tego typu usługach.
Cel audytu energetycznego przedsiębiorstwa.
Głównym celem audytu energetycznego przedsiębiorstwa jest uzyskanie szczegółowej wiedzy o profilu zużycia energii w firmie oraz wskazanie działań, które pozwolą na osiągnięcie opłacalnych oszczędności. Typowy audyt energetyczny firmy obejmuje następujące elementy:
- Przegląd profilu zużycia energii w przedsiębiorstwie oraz identyfikacja możliwości zmniejszenia kosztów stałych (obniżenie rachunków za media energetyczne).
- Pomiary i obserwacje wykonywane przez niezależnych, wyspecjalizowanych inżynierów – ukierunkowane na wskazanie obszarów największych strat i potencjału oszczędności energii.
- Szczegółowy przegląd obszarów zużywających energię w przedsiębiorstwie (co najmniej 90% całkowitego zużycia energii) – w tym analizę zużycia w budynkach, instalacjach technologicznych, systemach grzewczo-chłodniczych, urządzeniach produkcyjnych, procesach technologicznych oraz innych kluczowych elementach infrastruktury.
- Analizę możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) wraz z określeniem potencjalnej stopy zwrotu z inwestycji w takie rozwiązania (np. instalacje fotowoltaiczne, kogeneracja/trigeneracja, elektryczne lub gazowe pompy ciepła itp.).
- Analizę możliwości uzyskania wsparcia finansowego – przegląd dostępnych dotacji, systemu białych certyfikatów, opcji outsourcingu energetycznego czy preferencyjnych kredytów na poprawę efektywności.
- Porównanie najnowszych technologii energetycznych z aktualnie stosowanymi w firmie – ocena, czy nowoczesne rozwiązania (np. energooszczędne urządzenia lub procesy) mogłyby zastąpić mniej efektywne technologicznie elementy.
- Przygotowanie raportu i złożenie wyników audytu do URE – audyt kończy się opracowaniem pisemnego raportu zawierającego wnioski i rekomendacje. Należy również zawiadomić Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o przeprowadzonym audycie – zgodnie z wymaganiami prawa raport składa się w określonym terminie (standardowo do 30 dni od zakończenia audytu).
- Możliwość uzyskania świadectw efektywności energetycznej – na podstawie wyników audytu przedsiębiorstwo może ubiegać się o tzw. białe certyfikaty potwierdzające osiągnięte oszczędności energii.
Audyt energetyczny przedsiębiorstwa musi spełniać również pewne formalne wymagania ustawowe. Przede wszystkim powinien obejmować szczegółową analizę wszystkich obszarów działalności, które łącznie odpowiadają za co najmniej 90% całkowitego zużycia energii w firmie (budynki, instalacje przemysłowe, urządzenia, transport).
Ponadto zaleca się, aby audyt zawierał analizę kosztów i korzyści proponowanych usprawnień w pełnym cyklu życia urządzeń i instalacji – tak by ocenić opłacalność inwestycji w dłuższej perspektywie. Raport z audytu przygotowywany jest zgodnie z przyjętymi standardami (np. polską normą PN-EN 16247) oraz wytycznymi ustawy o efektywności energetycznej, co gwarantuje jego kompletność oraz zgodność z wymogami prawnymi.
Jakie obowiązki ma duże przedsiębiorstwo.
Jeżeli Twoja firma podlega obowiązkowi wykonania audytu, musi pamiętać o następujących wymogach formalnych:
- Przechowywanie danych – dokumentację i dane związane z audytem energetycznym przedsiębiorstwa należy archiwizować przez okres 5 lat (na wypadek ewentualnej kontroli).
- Zawiadomienie URE – trzeba powiadomić Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o wykonanym audycie energetycznym przedsiębiorstwa w terminie do 30 dni od zakończenia jego przeprowadzenia,
Informacja o oszczędnościach – do zawiadomienia dołącza się informację o możliwych do uzyskania oszczędnościach energii wynikających z przeprowadzonego audytu (wg wyliczeń zawartych w raporcie).
Co grozi za brak audytu energetycznego.
Nie należy zapominać o sankcjach finansowych grożących firmom, które uchylają się od tego obowiązku. Kara za nieprzeprowadzenie wymaganego audytu może sięgnąć nawet 5% rocznych przychodów przedsiębiorstwa, co dla dużej firmy stanowi poważne zagrożenie. Wysokość kary jest ustalana indywidualnie, ale w każdym przypadku brak audytu naraża firmę na dotkliwe konsekwencje finansowe i prawne.
Jakie korzyści przynosi audyt energetyczny przedsiębiorstwa.
Czy proces audytowy przynosi realne korzyści biznesowe? Zdecydowanie tak. Wdrożenie zaleceń z audytu pozwala firmom obniżyć bieżące koszty działalności. Przykładowo, audyt może wykazać potrzebę zmiany taryfy energii elektrycznej na bardziej korzystną – bywa to często niedoceniane, a jednocześnie łatwe do wdrożenia rozwiązanie, które natychmiast generuje oszczędności. Co więcej, firmy systematycznie pracujące nad poprawą efektywności energetycznej zyskują przewagę konkurencyjną. Zarówno klienci, jak i inwestorzy coraz częściej zwracają uwagę na działania proekologiczne przedsiębiorstw, co przekłada się na pozytywne postrzeganie marki na rynku. Audyt to także ważny krok w kierunku ograniczenia emisji gazów cieplarnianych – aspekt kluczowy w obliczu globalnych wyzwań klimatycznych.
Dodatkowo, przeprowadzenie audytu zwiększa odporność przedsiębiorstwa na wahania cen energii i przyszłe zmiany regulacyjne. Rekomendacje audytorów ułatwiają zaplanowanie opłacalnych inwestycji energooszczędnych i mogą pomóc w uzyskaniu zewnętrznego wsparcia finansowego – na przykład w ramach dotacji unijnych, systemu białych certyfikatów czy preferencyjnych kredytów na realizację działań modernizacyjnych. Poprawa efektywności energetycznej wspiera również cele środowiskowe firmy oraz wzmacnia jej wizerunek w obszarze ESG (Environmental, Social, Governance), pokazując, że przedsiębiorstwo dba o zrównoważony rozwój.
Ile zapłacisz za Audyt Energetyczny Przedsiębiorstwa.
Koszt audytu energetycznego przedsiębiorstwa ustalany jest indywidualnie, ponieważ zależy od wielu czynników. Pod uwagę brana jest zarówno liczba i skala procesów energochłonnych, jak i ich różnorodność, a także rodzaje wykorzystywanych mediów energetycznych.
Duże znaczenie ma również wielkość organizacji oraz stopień skomplikowania jej infrastruktury. Ważnym elementem wpływającym na koszt jest dostęp do szczegółowych danych z pomiarów zużycia energii – jeśli firma dysponuje historią zużyć i dokumentacją techniczną, audytorzy mogą sprawniej przeprowadzić analizę.
Ostateczna cena jest zatem wynikiem kompleksowej oceny wszystkich tych aspektów. Oznacza to, że precyzyjna wycena audytu jest możliwa dopiero po zapoznaniu się z indywidualnymi warunkami danego podmiotu i ustaleniu zakresu prac.
Jak długo trwa przeprowadzenie audytu energetycznego przedsiębiorstwa.
Czas potrzebny na realizację audytu energetycznego zależy od wielkości przedsiębiorstwa oraz zakresu analiz. Przeważnie kompleksowy audyt dużej firmy trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy (średnio około 60 dni). Na długość prac składa się etap zbierania danych (analiza dokumentów – np. faktur za energię, inwentaryzacja urządzeń, pomiary i wizje lokalne w obiektach), następnie szczegółowa analiza zebranych informacji oraz opracowanie raportu z zaleceniami. Dokładny harmonogram ustalany jest indywidualnie i zależy m.in. od specyfiki zakładu oraz sprawnej współpracy przy przekazywaniu audytorom niezbędnych danych i dokumentacji.
Audyt Energetyczny Przedsiębiorstwa jako początek zmian.
Czy audyt to jedynie sposób na spełnienie wymagań prawnych? W praktyce może on stać się czymś znacznie więcej. Dla wielu przedsiębiorstw audyt energetyczny jest punktem wyjścia do wdrażania nowoczesnych systemów zarządzania energią lub inwestycji w odnawialne źródła energii (takie jak instalacje fotowoltaiczne czy kogeneracyjne). Wdrożenie rekomendowanych technologii pozwala nie tylko ograniczyć koszty, ale także częściowo uniezależnić się od zmiennych cen energii na rynku. W kontekście rosnącej presji na zrównoważony rozwój audyt energetyczny zyskuje więc na znaczeniu jako narzędzie wspierające długofalową transformację firmy w kierunku zielonej gospodarki.
Warto również podkreślić, że wyniki audytu mogą posłużyć jako baza do wdrożenia w firmie systemu zarządzania energią zgodnego z ISO 50001. Przeprowadzony audyt identyfikuje kluczowe obszary wymagające usprawnień, co stanowi cenny punkt wyjścia przy budowaniu skutecznej polityki energetycznej przedsiębiorstwa oraz dalszych planów poprawy efektywności.
Jakie dokumenty i dane musisz przygotować.
Pobierz gotową ankietę pod nazwą Ankieta – Wycena Audytu Energetycznego Przedsiębiorstwa, która zawiera wykaz niezbędnych danych.
Dane to m.in. informacje o zużyciu energii z ostatnich 2-3 lat, w tym rachunki za energię, dane dotyczące liczby urządzeń oraz charakterystyki procesów produkcyjnych. Dodatkowo przydatne będą plany budynków oraz dokumentacja techniczna związana z instalacjami energetycznym
Jeśli są Państwo zainteresowani otrzymaniem oferty, prosimy o pobranie formularza, wypełnienie go i przesłanie skanu na adres: biuro@gsenergia.pl.
Dlaczego wykonać audyt energetyczny przedsiębiorstwa z GS Energia.
Ponad dwudziestoletnie doświadczenia certyfikowanych audytorów w kompleksowym procesie modernizacji zakładów przemysłowych (analiza – projekt – wykonawstwo – serwis). Bogate zaplecze sprzętów i technologii pomiarowy pozwalających monitorować i rejestrować parametry cieplne, elektryczne, chłodnicze oraz technologiczne w przedsiębiorstwach. Indywidualne analizy OŹE oraz bogate doświadczenie w pozyskiwaniu środków europejskich oraz wykonanie ponad 200 zweryfikowanych audytów czyni wybór naszej formy bezpieczną inwestycją.
Zadzwoń i dowiedz się więcej.
Serdecznie zapraszamy do współpracy z GS ENERGIA
Źródła:.
- https://www.gov.pl/web/klimat/audyt-energetyczny-obowiazek-duzych-przedsiebiorcow
- https://www.udt.gov.pl/ekspertyzy-techniczne/audyt-energetyczny-przedsiebiorstwa
- https://www.energa.pl/zielone-pojecie/oszczedzanie/co-to-jest-audyt-energetyczny-przedsiebiorstwa
- https://kape.gov.pl/audyt-energetyczny-przedsiebiorstwa
- https://przemyslisrodowisko.pl/audyt-energetyczny-przedsiebiorstwa-co-warto-wiedziec
- https://pgnig.pl/audytenergetyczny
