Wspólnoty energetyczne to przyszłość zrównoważonego rozwoju, otwierająca drzwi do bardziej ekologicznej i demokratycznej produkcji energii. Umożliwiają mieszkańcom, przedsiębiorstwom i samorządom lokalnym wspólne inwestowanie w odnawialne źródła energii, co nie tylko przyczynia się do ochrony środowiska, ale także pozwala na oszczędności i większą niezależność energetyczną.
Spis treści
Czym są wspólnoty energetyczne?
Wspólnoty energetyczne reprezentują model, w którym obywatele, przedsiębiorstwa i władze lokalne wspólnie inwestują w odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna, wiatrowa czy biomasa.
Taki model działania nie tylko przyczynia się do redukcji emisji dwutlenku węgla, ale również wzmacnia lokalne gospodarki poprzez tworzenie nowych miejsc pracy i promowanie samowystarczalności energetycznej.
– Spółdzielnie energetyczne stały się jeszcze ważniejsze w obliczu kryzysu energetycznego. W czasach bardzo wysokich cen energii mogą one zapewnić swoim członkom energię odnawialną po niższych kosztach, bo nie muszą korzystać oni z oferty rynkowej. Jeśli chcemy uwolnić się od paliw kopalnych z importu, musimy gdzieś znaleźć inne źródła energii. To mogą być właśnie źródła lokalne, więc musimy myśleć lokalnie – przekazał w rozmowie z agencją Newseria Biznes Josh Roberts, starszy doradca ds. polityki w REScoop.eu, europejskiej federacji obywatelskich kooperatyw energetycznych.
Podstawowe korzyści z rozwoju wspólnot energetycznych:
- Pozwala na podział kosztów inwestycji między większą grupę uczestników
- Umożliwia efektywne wykorzystanie energii w lokalnej społeczności.
- Wzmacnia więzi między mieszkańcami oraz zwiększa bezpieczeństwo energetyczne na poziomie gminy, jednocześnie zapewniając ochronę członkom spółdzielni przed rosnącymi cenami energii.
- Redukuje emisję gazów cieplarnianych.
- Zwiększa świadomość ekologiczną wśród mieszkańców.
Rozwój wspólnot energetycznych wiąże się również z wyzwaniami, takimi jak zapewnienie odpowiedniego finansowania, przekonanie lokalnych społeczności do uczestnictwa oraz dostosowanie przepisów prawnych. Jednakże, potencjał korzyści, jakie niosą wspólnoty energetyczne, jest znaczący – od wzmacniania lokalnych gospodarek po przyczynianie się do globalnej walki ze zmianami klimatycznymi.
Dyrektywa o odnawialnych źródłach energii
Kluczowe regulacje w dziedzinie wspólnot energetycznych są określone przez Dyrektywę 2018/2001 dotyczącą Odnawialnych Źródł Energii (znana jako „RED II”) oraz Dyrektywę 2019/944 o Jednolitym Rynku Energetycznym (zwana dyrektywą rynkową, czyli „IEM”). Dyrektywa IEM skupia się na „obywatelskich wspólnotach energetycznych”, podczas gdy RED II koncentruje się na „wspólnotach energetycznych opartych na OZE” (w polskiej terminologii nazywane „społecznościami energetycznymi działającymi w obszarze energii odnawialnej”).
Obywatelskie wspólnoty energetyczne, które wykorzystują wyłącznie odnawialne źródła energii, są traktowane jako podkategoria wspólnot energetycznych, z dodatkowymi, bardziej szczegółowymi wymogami dotyczącymi uczestnictwa, kontroli i zarządzania.
Wspólnoty Energetyczne w Belgii
W Belgii, a szczególnie w regionie Walonii, wspólnoty energetyczne stanowią innowacyjne i zachęcające rozwiązanie, które umożliwia mieszkańcom, samorządom lokalnym oraz przedsiębiorstwom aktywne uczestnictwo w transformacji energetycznej. Przyjęte w maju 2019 roku regulacje prawne nie tylko promują rozwój prosumeryzmu, ale także ułatwiają tworzenie i funkcjonowanie wspólnot energetycznych. Takie podejście jest szczególnie korzystne dla obszarów wiejskich, umożliwiając włączenie do wspólnoty szerszej grupy podmiotów. Co istotne, wspólnoty te nie muszą posiadać koncesji na działalność, chyba że decydują się na sprzedaż nadwyżek energii, co znacznie obniża barierę wejścia dla nowych inicjatyw. Nowe regulacje zapewniają również, że metodologia ustalania taryf wspiera rozwój wspólnot energii odnawialnej, dbając jednocześnie o równowagę między interesem uczestników a pokryciem kosztów sieci i udziałem w podatkach oraz innych opłatach regulowanych. Członkowie wspólnoty korzystają z lokalnych taryf sieciowych, co może przyczynić się do obniżenia kosztów energii dla uczestników.
Przełamywanie barier dla wspólnot energetycznych w Polsce
W Polsce, mimo rosnącego zainteresowania lokalnymi wspólnotami energetycznymi, ich rozwój jest hamowany przez szereg barier prawnych i brak wsparcia instytucjonalnego. Obecne przepisy stawiają przed spółdzielniami energetycznymi wyzwania, takie jak ograniczenia dotyczące maksymalnej mocy instalacji czy zasięgu działania, który może obejmować jedynie teren najwyżej trzech gmin. Dodatkowo, brak jasnych i zachęcających ram prawnych sprawia, że inicjatywy te często zmagają się z problemami już na wczesnym etapie swojego rozwoju.
Aby przełamać te bariery, konieczna jest nie tylko reforma prawna, ale również szeroko zakrojona kampania mająca na celu popularyzację wspólnot energetycznych. Edukacja i podnoszenie świadomości społecznej na temat korzyści płynących z lokalnych inicjatyw energetycznych mogą przyczynić się do zwiększenia akceptacji i zainteresowania tym modelem. Korzyści te obejmują nie tylko aspekty ekonomiczne, takie jak redukcja kosztów energii dla uczestników, ale również korzyści środowiskowe związane z produkcją czystej energii oraz wzmacnianie lokalnych społeczności i ich bezpieczeństwa energetycznego.
Przykłady z innych krajów europejskich, gdzie wspólnoty energetyczne cieszą się wsparciem i są integralną częścią systemu energetycznego, mogą służyć za inspirację do wprowadzenia podobnych rozwiązań w Polsce.
FAQ
Co to są wspólnoty energetyczne?
Wspólnoty energetyczne to grupy osób, przedsiębiorstw, organizacji lub władz lokalnych, które wspólnie inwestują w produkcję i zarządzanie energią ze źródeł odnawialnych. Celem jest nie tylko produkcja zielonej energii, ale również wspieranie lokalnego rozwoju, edukacja ekologiczna oraz wzmacnianie niezależności energetycznej.
Jakie korzyści przynoszą wspólnoty energetyczne?
Korzyści obejmują zwiększenie udziału energii odnawialnej, redukcję emisji CO2, tworzenie lokalnych miejsc pracy, oszczędności dla uczestników wspólnoty, wzrost świadomości ekologicznej oraz wzmocnienie lokalnej społeczności i gospodarki.
Jak mogę dołączyć do wspólnoty energetycznej?
Możesz rozpocząć od zorientowania się, czy w Twojej okolicy istnieją już takie wspólnoty. Jeśli tak, skontaktuj się z nimi, aby dowiedzieć się więcej o możliwościach uczestnictwa. Jeśli nie, możesz rozważyć zainicjowanie nowej wspólnoty, zbierając grupę zainteresowanych osób i korzystając z dostępnych poradników oraz wsparcia ekspertów.
Jakie wyzwania mogą napotkać wspólnoty energetyczne?
Wyzwania mogą obejmować zdobycie początkowego finansowania, przekonanie lokalnej społeczności do uczestnictwa, zrozumienie i dostosowanie się do obowiązujących przepisów prawnych, a także zapewnienie efektywnego i zrównoważonego zarządzania projektami.
Czy istnieje wsparcie rządowe dla wspólnot energetycznych?
Tak, w wielu krajach, w tym w Polsce, rządy oferują różne formy wsparcia dla wspólnot energetycznych, takie jak dotacje, ulgi podatkowe, preferencyjne kredyty czy pomoc w zakresie doradztwa. Warto sprawdzić aktualne programy wsparcia oferowane przez rząd oraz instytucje unijne.
Czy wspólnoty energetyczne są dostępne tylko w dużych miastach?
Nie, wspólnoty energetyczne mogą powstawać zarówno w dużych miastach, jak i w mniejszych miejscowościach czy na obszarach wiejskich. Kluczowe jest zaangażowanie lokalnej społeczności i dostępność odpowiednich zasobów naturalnych dla produkcji energii odnawialnej.
Obraz wyróżniający autorstwa freepik
Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej gsenergia.pl i zapoznania się z pełną gamą naszych usług.
W naszej ofercie znajdą Państwo między innymi Audyty Energetyczne, Świadectwa Charakterystyki Energetycznej, Kogeneracje, a także nasze nowości: Technologie Wodorowe i rozwiązania z zakresu Dekarbonizacji.
Przeczytaj także:
