W lipcu tego roku, prosumenci objęci systemem net-billingiem doświadczyli znaczącej zmiany w sposobie rozliczania energii elektrycznej oddawanej do sieci. Nowe zasady, bazujące na rynkowej cenie energii (RCE), miały na celu wprowadzenie większej precyzji w wycenie energii, zastępując miesięczną średnią cenę energii (RCEm). Jednakże, mimo że reformy rynku bilansującego wymagają 15-minutowych okresów rozliczania, w praktyce nadal stosowane są godzinowe ceny. Kiedy więc możemy spodziewać się rzeczywistej zmiany na 15-minutowe wyceny? Jakie są wyzwania i korzyści z tym związane? Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu.
Spis treści
Aktualne rozliczenia w net-billingu
Od początku lipca 2023 roku, prosumenci oddający nadwyżki energii do sieci są rozliczani według rynkowej ceny energii (RCE). Wcześniej, system net-billingu opierał się na miesięcznej średniej cenie energii (RCEm), co często prowadziło do mniej precyzyjnych wycen. Nowe zasady mają na celu lepsze odzwierciedlenie wartości energii w danym momencie, jednakże pierwsze dni funkcjonowania nowego systemu potwierdziły dużą zmienność cen energii. Szczególnie w dni robocze w południe, kiedy prosumenci oddają najwięcej energii do sieci, cena RCE osiągała najwyższe wartości. Z drugiej strony, w dni weekendowe ceny te mogły osiągać nawet wartości ujemne, co w praktyce oznaczało brak wynagrodzenia dla prosumentów.
Techniczne aspekty wdrożenia 15-minutowej wyceny
Mimo że nowy system rozliczeń zakłada wycenę energii w 15-minutowych okresach rozliczania, obecnie ceny ustalane są godzinowo. Towarowa Giełda Energii (TGE) jeszcze nie wdrożyła notowań 15-minutowych na Rynku Dnia Następnego (RDN), które są kluczowe dla precyzyjnej wyceny energii. Problemem jest brak odpowiednich produktów na rynku, co powoduje, że ceny są jednakowe dla całej godziny. W praktyce oznacza to, że cena energii dla każdego kwadransa danej godziny jest taka sama, co nie oddaje rzeczywistej wartości energii w krótszych okresach czasu.
Wpływ na prosumetów
Przejście na 15-minutowe wyceny ma potencjał do bardziej precyzyjnej i sprawiedliwej wyceny energii oddawanej przez prosumentów. Obecnie jednak prosumenci muszą radzić sobie z godzinowymi wycenami, które mogą nie odzwierciedlać dokładnie wartości energii w poszczególnych kwadransach. Dla wielu prosumentów oznacza to nieprzewidywalność wynagrodzenia za dostarczoną energię, co może wpływać na ich decyzje dotyczące inwestycji w odnawialne źródła energii.
Przykłady rzeczywistych scenariuszy finansowych dla prosumentów pokazują, że godzinna wycena może być zarówno korzystna, jak i niekorzystna, w zależności od pory dnia i dnia tygodnia. Wprowadzenie 15-minutowych wycen pozwoliłoby na bardziej dokładne odzwierciedlenie zmienności cen energii, co mogłoby wpłynąć na większą przewidywalność i stabilność dochodów prosumentów.
Techniczne wyzwania i kroki wdrożeniowe
Wdrożenie 15-minutowych wycen wymaga znaczących zmian technicznych i organizacyjnych. Operatorzy systemów przesyłowych oraz giełdy energii muszą dostosować swoje systemy do nowych wymagań. Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE), będące operatorem rynku bilansującego w Polsce, już wdrożyły 15-minutowy okres niezbilansowania. Jednakże, dla pełnego wdrożenia 15-minutowych wycen na Rynku Dnia Następnego, Towarowa Giełda Energii musi jeszcze przeprowadzić odpowiednie prace dostosowawcze.
Aktualnie, TGE prowadzi notowania dla instrumentów godzinowych, a 15-minutowe produkty są dostępne jedynie na Rynku Dnia Bieżącego. Prace nad wdrożeniem 15-minutowych instrumentów na Rynku Dnia Następnego są jednak w toku i ich uruchomienie planowane jest na pierwszą połowę 2025 roku. Jest to zgodne z wymaganiami unijnymi, które nakładają na wszystkie rynki bilansujące w Unii Europejskiej obowiązek przejścia na 15-minutowy okres niezbilansowania.
Porównanie z inicjatywami w innych krajach
Inne kraje Unii Europejskiej również pracują nad wdrożeniem 15-minutowych wycen w ramach reformy rynku energii. Niemcy, będące jednym z liderów w dziedzinie odnawialnych źródeł energii, już wprowadziły 15-minutowe okresy rozliczania na swoich rynkach energii. Francja również podjęła działania mające na celu dostosowanie swoich systemów do nowych wymagań. Doświadczenia tych krajów pokazują, że mimo technicznych wyzwań, wdrożenie 15-minutowych wycen jest możliwe i przynosi korzyści w postaci bardziej precyzyjnych i sprawiedliwych rozliczeń energii.
Korzyści i potencjalne problemy
Wprowadzenie 15-minutowych wycen energii oddawanej przez prosumentów ma szereg korzyści. Przede wszystkim, pozwala na bardziej precyzyjną wycenę energii, co jest korzystne zarówno dla prosumentów, jak i dla operatorów systemów przesyłowych. Precyzyjne wyceny mogą prowadzić do bardziej efektywnego zarządzania energią i lepszego planowania inwestycji w odnawialne źródła energii.
Jednakże, istnieją również potencjalne problemy związane z wdrożeniem nowego systemu. Techniczne wyzwania związane z dostosowaniem systemów do 15-minutowych wycen mogą być kosztowne i czasochłonne. Ponadto, zmienność cen energii w krótszych okresach czasu może prowadzić do większej nieprzewidywalności wynagrodzeń dla prosumentów, co może wpływać na ich decyzje inwestycyjne.
Podsumowanie
Zmiana systemu rozliczeń energii oddawanej do sieci przez prosumentów na 15-minutowe wyceny jest krokiem w kierunku bardziej precyzyjnego i sprawiedliwego rynku energii. Mimo obecnych wyzwań technicznych, planowane wdrożenie w 2025 roku daje nadzieję na lepszą przyszłość dla prosumentów. Kluczowe będzie jednak dalsze monitorowanie i dostosowywanie systemów oraz edukacja prosumentów na temat nowych zasad rozliczeń. Wprowadzenie 15-minutowych wycen może przynieść korzyści w postaci bardziej precyzyjnych i sprawiedliwych rozliczeń energii, co jest korzystne zarówno dla prosumentów, jak i dla operatorów systemów przesyłowych.
Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej gsenergia.pl, gdzie znajdą Państwo pełną gamę naszych usług.
W naszej ofercie znajdują się między innymi: Audyty Energetyczne, Świadectwa Charakterystyki Energetycznej, Kogeneracja oraz nasze nowości: Technologie Wodorowe, Wsparcie w Pozyskiwaniu Fuduszy i rozwiązania w zakresie Dekarbonizacji.
Odkryj więcej!
- Uruchomiono największą elektrownię fotowoltaiczną na świecie
- Pompy Ciepła: Trend, który rewolucjonizuje budownictwo
- Wysokie ceny energii, zależność od wodoru i niskoemisyjne strategie – recepta na gospodarczą porażkę UE
