English

Od 30 września 2025 nowy system rozliczeń prosumentów.

Od 30 września 2025 roku w życie wejdzie kluczowa zmiana dla posiadaczy instalacji fotowoltaicznych rozliczających się w systemie net-billing – cena energii wprowadzanej do sieci (RCE – rynkowa cena energii elektrycznej) będzie ustalana co 15 minut, a nie, jak dotychczas, co godzinę. To wynik wdrożenia przez Towarową Giełdę Energii (TGE) na Rynku Dnia Następnego (RDN) produktów o kwartalnym podziale dostaw.

Dlaczego to istotne? Dotąd prosumenci mieli do czynienia z ceną godzinową, mimo że przepisy (rozporządzenie UE 2019/943) przewidywały ujęcie kwadransowe. W praktyce oznacza to, że od teraz nadwyżki energii wprowadzone w konkretnych 15-minutowych okresach zostaną rozliczane zgodnie z ceną w tym przedziale, ważoną wolumenem obrotu.

Skutki nowych rozliczeń: szansa czy pułapka?

1. Zwiększona potrzeba autokonsumpcji i magazynów energii

Podczas słonecznych dni, gdy produkcja z paneli rośnie, giełdowe ceny energii często spadają — nierzadko nawet do wartości ujemnych. Dla prosumentów, którzy „wrzucają” nadwyżki na sieć bezpośrednio, oznacza to rozliczenie po bardzo niskich stawkach. Dlatego im bardziej uda się zużyć energię „na miejscu” (autokonsumpcja) — tym lepiej.
W tym kontekście magazyny energii stają się narzędziem pozwalającym przesunąć zużycie z momentów taniej energii do godzin, gdy ceny są wyższe.

2. Większa zmienność przychodów

Przychód z wprowadzenia energii do sieci może być teraz bardziej zmienny — zależny od ceny w bardzo konkretnych kwadransach, a nie uśredniony w skali godziny. To oznacza wyzwania dla tych, którzy liczyli na płynny przepływ przychodów, oraz konieczność lepszego dostosowania systemów zarządzania instalacją.

3. Podział prosumentów: RCEm vs. RCE

Część prosumentów, którzy weszli do net-billingu przed 1 lipca 2024 r., została przywrócona do rozliczeń po średniej miesięcznej cenie (RCEm). Jednak mają prawo (i niekiedy obowiązek, zwłaszcza jeśli korzystali z programu „Mój Prąd”) przejść na RCE. Dla nich nowy system 15-minutowy może oznaczać zarówno ryzyko, jak i okazję — zależnie od tego, jak efektywnie dostosują sposób produkcji i konsumpcji.

Prognozy dla małych wspólnot mieszkaniowych

Do tej pory szeroka debata dotycząca zmian w net-billingu skupiała się głównie na właścicielach domów jednorodzinnych z instalacjami PV. Tymczasem małe wspólnoty mieszkaniowe, które coraz częściej decydują się na instalacje fotowoltaiczne wspólnego użytku (np. na dachach bloków), stoją przed szczególnymi wyzwaniami i szansami w nowym systemie.

Wyzwania:

  • Różne profile zużycia — w bloku energię produkowaną w południe konsumują nie tylko jedne mieszkania, ale wszystkie, a udział poszczególnych mieszkańców w produkcji energii bywa nierówny. Podział nadwyżek co 15 minut wymaga dokładnych pomiarów, zarządzania i modelu rozliczeń wewnątrz wspólnoty.

  • Koszty adaptacji systemów pomiarowych — konieczne będą liczniki, które rejestrują produkcję i zużycie co kwadrans, oraz systemy IT do zarządzania tymi danymi w skali całej wspólnoty.

  • Konflikty interesów — mieszkańcy o różnych zwyczajach zużycia energii (np. praca, godziny domowe) mogą mieć sprzeczne oczekiwania co do tego, kiedy korzystać z energii sieciowej, a kiedy polegać na zasobach wspólnotowej instalacji.

Szanse:

  • Optymalizacja skali — wspólna instalacja PV plus wspólny magazyn energii może przynieść korzyści skali, których pojedynczy prosument nie osiągnie.

  • Efektywne zarządzanie produkcją i konsumpcją — wspólnota może ustawić strategię, by część energii przechowywać, część konsumpować, a część wprowadzać do sieci wtedy, gdy kwadransowe ceny są korzystne.

  • Nowe modele finansowania i wspólna inwestycja — mieszkańcy mogą wspólnie inwestować w magazyny energii lub systemy zarządzania budynkiem (smart grid), dzieląc koszty i zyski.

Dlatego przy wdrożeniu 15-minutowego rozliczania prosumentów, wspólnoty mieszkaniowe muszą być traktowane jako samodzielny podmiot z własną strategią i regulacjami, a nie tylko zestaw indywidualnych mikroinstalacji.

Wnioski i rekomendacje dla prosumentów (i wspólnot)

  1. Przeanalizuj profil zużycia energii kwadrans po kwadransie — zidentyfikuj okresy, w których możesz najbardziej efektywnie zużyć własną energię.

  2. Inwestuj w magazyny energii — to klucz do adaptacji, szczególnie przy zmiennych cenach w kwadransach.

  3. Automatyzacja i inteligentne sterowanie — systemy domowe lub wspólnotowe, które reagują na sygnały cenowe, zyskają przewagę.

  4. Dyskusja i regulacje dla wspólnot — wspólnoty mieszkaniowe muszą wypracować zasady współpracy i rozliczeń wewnętrznych zanim nowy system ruszy.

  5. Czujność legislacyjna — monitoruj zapisy prawa, bo przepisy wykonawcze i regulacje operatorów sieci mogą wpłynąć na rzeczywisty sposób wdrożenia 15-minutowego modelu.

Źródło: gramwzielone.pl

Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony gsenergia.pl, gdzie znajdą Państwo pełen zakres naszych usług.

 

kontakt

 

Oferujemy m.in.: Audyty Energetyczne, Świadectwa Charakterystyki Energetycznej oraz nasze nowości: Technologie Wodorowe, Wsparcie w Pozyskiwaniu Fuduszy i rozwiązania w zakresie Dekarbonizacji.

 

Odkryj więcej!

Zaufali nam.