Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) złożył do Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) wniosek o 10 miliardów złotych na dalsze finansowanie programu Czyste Powietrze. Środki mają pochodzić z Funduszu Modernizacyjnego, a ich decyzja spodziewana jest do 18 marca 2025 roku. Po tym terminie sprawą zajmie się jeszcze komitet z udziałem Komisji Europejskiej, który wyda ostateczny werdykt do 1 kwietnia.
To kluczowy moment dla programu, który od listopada 2024 roku pozostaje zawieszony. Choć wznowienie naboru planowane jest na 31 marca 2025 roku, sytuacja finansowa beneficjentów i firm wykonawczych już teraz budzi ogromne obawy.
Spis treści
160 tysięcy nierozpatrzonych wniosków – firmy na skraju bankructwa
Program Czyste Powietrze od początku miał na celu poprawę jakości powietrza w Polsce poprzez dofinansowanie termomodernizacji budynków i wymiany źródeł ciepła na bardziej ekologiczne. Niestety, w ostatnich miesiącach stał się źródłem poważnych problemów zarówno dla firm wykonawczych, jak i samych beneficjentów.
Jeszcze pod koniec 2024 roku liczba nierozpatrzonych wniosków wynosiła aż 160 tysięcy, a opóźnienia w wypłatach środków sięgają od 130 dni do nawet roku. Wielu przedsiębiorców wykonało prace zgodnie z umowami, ale nie otrzymało należnych im pieniędzy.
Tego typu problemy zgłasza tysiące firm wykonawczych oraz kilkanaście tysięcy podwykonawców w całej Polsce. Brak płatności oznacza masowe bankructwa, a w konsekwencji – paraliż całego sektora termomodernizacji.
Czytaj też: Program „Czyste Powietrze” pod lupą – koniec z nadużyciami, czas na zmiany
Dlaczego program utknął? Główne przyczyny opóźnień
Eksperci wskazują kilka kluczowych powodów, dla których sytuacja w programie Czyste Powietrze stała się krytyczna:
✔️ Brak środków z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) – pod koniec 2023 roku fundusze z tego źródła zostały wstrzymane, co zahamowało wypłaty.
✔️ Zatory płatnicze – fundusze wojewódzkie zgłaszały większe zapotrzebowanie na środki, niż NFOŚiGW był w stanie przekazać.
✔️ Kontrole nadużyć – wykryto przypadki zawyżania kosztów inwestycji i podejrzane umowy na kwotę około 600 milionów złotych. W związku z tym program musiał zostać uszczelniony, co spowolniło procesy finansowe.
✔️ Brak systemowych zmian – wiele firm apeluje o uproszczenie procedur i bardziej przejrzysty system wypłat, jednak do tej pory nie wprowadzono kluczowych reform.
Co dalej? Czy 10 miliardów złotych wystarczy?
Planowane 10 miliardów złotych z EBI może pomóc w odmrożeniu wypłat, ale czy to wystarczy? W 2025 roku NFOŚiGW planuje przeznaczyć na program 16 miliardów złotych, a wraz z funduszami zewnętrznymi z KPO oraz programów FEniKS i Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej – łącznie 25 miliardów złotych.
To oznacza, że środki z EBI stanowią jedynie część potrzebnego finansowania. Nawet jeśli zostaną przyznane, konieczne będzie usprawnienie procesu rozpatrywania wniosków oraz wypłat, aby uniknąć dalszych problemów.
Czy Czyste Powietrze zdoła przetrwać ten trudny okres? Odpowiedź poznamy w najbliższych miesiącach. 🔎
Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony gsenergia.pl, gdzie znajdą Państwo pełen zakres naszych usług.
Oferujemy m.in.: Audyty Energetyczne, Świadectwa Charakterystyki Energetycznej oraz nasze nowości: Technologie Wodorowe, Wsparcie w Pozyskiwaniu Fuduszy i rozwiązania w zakresie Dekarbonizacji.
Odkryj więcej!
- Podatek od fotowoltaiki – co muszą wiedzieć właściciele instalacji PV?
- Taryfa przyszłości czy tylko chwilowa zmiana? Nowe zasady gry na rynku energii
- Syntetyczna benzyna z węgla: niemiecka technologia, polski potencjał.
